Ý nghĩa của bia đá ngàn đời nay mà không phải ai cũng biết

Ý nghĩa của bia đá tự ngàn đời nay luôn được lưu truyền, gìn giữ, mang một vẻ đẹp thiêng liêng trong đời sống tâm linh, văn hóa tín ngưỡng của người dân Việt Nam. Từ thuở xa xưa, bia đá đã được sử dụng phổ biến như một loại thư tịch, ghi lại chiến công của những người có công với đất nước, nhân dân, là sự nhớ ơn đời đời của con cháu với thế hệ đi trước. Cho đến ngày nay, bia đá vẫn mang trong mình vẻ đẹp tâm linh ấy, đồng thời còn có giá trị nghệ thuật cao, đa dạng, nhiều mẫu mã. Vậy nguồn gốc và ý nghĩa của bia đá là gì? Hãy cùng Đá Mỹ Nghệ Ninh Vân Ninh Bình tìm hiểu nhé.

Ý nghĩa của bia đá trong nghệ thuật

Từ thời nhà Lý, khi nghệ thuật điêu khắc đã đạt đến đỉnh cao, bia đá cũng được chạm khắc tỉ mỉ, kì công hơn với những biểu tượng thiêng liêng như hoa sen, rồng,… thể hiện nét đẹp văn hóa, sự tôn nghiêm của quốc gia, dân tộc. Bia đá thời Lý thường được tạc từ những phiến đá to, cao tới 2.5m x 1.7m, dày 0.29m. Diềm bia, trán bia được chạm khắc nhiều hoa văn mềm mại, họa tiết phù hợp với nội dung khắc trên bia. Bệ bia mang đặc điểm riêng của từng thời đại. Vì vậy mà ý nghĩa của bia đá không chỉ nằm ở vẻ đẹp hình thức mà còn mang hơi thở của một thời đã qua, in đậm dấu ấn lịch sử nước nhà.

Nếu như thời Lý, bệ bia thường được khắc hình rồng, phượng há miệng vươn lên, đại diện cho mong muốn xã hội hưng thịnh, đi lên thì sang thời Trần, họa tiết trên bệ bia dần được thay thế bằng hình rùa với ngụ ý đất nước trường tồn, vững mạnh,… Cho đến ngày nay, trải qua bao cuộc chuyển biến, họa tiết trên bia đá cũng phong phú hơn với chim thú, có khi là hình người,… song ý nghĩa của bia đá vẫn không hề phai mờ, luôn là những tác phẩm nghệ thuật để đời đáng để chiêm nghiệm.

Ý nghĩa của bia đá về mặt tinh thần

Bia đá lưu lại công danh

Ý nghĩa của bia đá không chỉ dừng lại ở nét đẹp văn hóa vùng miền, đặc trưng cho phong cách nghệ thuật của từng niên đại, bia đá còn gửi gắm những giá trị tinh thần cốt lõi trường tồn vĩnh cửu theo lớp áo của thời gian. Trích lời Danh tướng Lý Thường Kiệt còn lưu lại trên bia đá có tuổi đời 2 thiên niên kỉ tại chùa Linh Xứng, Ngưỡng Sơn( Thanh Hóa):”Xây dựng lâu ngày cõi báu đã xong, nếu không khắc bia để lại, thì con cháu mai sau không biết tìm đâu để noi theo dấu vết, nên phải dùng văn bia trình bày rõ ràng công việc đã làm, dù cho nhân vật có đổi dời tiếng lành vẫn truyền mãi”. Như vậy, từ thuở sơ khai, bia đá được lập ra với mục đích ghi nhớ công danh của người đi trước, đồng thời thể hiện sự biết ơn của con cháu đời sau. Hay nói cách khác, bia đá là hiện vật thiêng liêng cho truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” lưu truyền ngàn đời của dân tộc.

Bia đá lưu lại bút tự vua ban

Ý nghĩa của bia đá xưa kia còn là để khắc văn tự vua ban. Ở các địa danh như chùa chiền, đền thờ, sông, núi,.. vua đi qua được vua ban chữ, tặng thơ đều được khắc lên thành văn bia tại địa danh đó. Trên các văn bia thời Lý luôn yêu cầu sự trau chuốt trong từng câu chữ, hàm súc về nội dung, đôi khi là văn xuôi, đôi khi là văn vần, vì vậy mà được coi là những tác phẩm văn học để đời, mang hơi thở của thời đại.

Văn bia tiến sĩ

Ở thời nhà Mạc-Lê, bia đá văn bia tiến sĩ được coi là một thư tịch vô cùng cao quý, thiêng liêng, tôn vinh những kẻ kĩ, người tài cao thông sử sách. Mỗi văn bia đều được tỉ mỉ kĩ càng từ khâu tuyển chọn đá, tới hoa văn trên trán bia, diềm bia, đặc biệt là nội dung khắc trên bia. Nội dung trên văn bia vừa chỉn chu về hình thức, vừa có giá trị văn học cao, đầy đủ mở đầu, kết thúc với 3 phần tiêu đề, bài ký thể hiện quan điểm của sĩ tử về thời đại, thông tin như tên họ, quê quán của sĩ tử.

Từng văn bia mang một nét độc đáo riêng, quy tụ lại tạo nên nền tinh hoa trí tuệ của cả dân tộc. Ý nghĩa của bia đá vì lẽ ấy mà càng trở nên thiêng liêng, cao quý, thấm đượm tinh thần hiếu học lưu truyền từ đời này sang đời khác. Đồng thời, qua đó cũng phản ánh được tư tưởng trọng người tài, “Hiền tài là nguyên khí quốc gia” của hơn 300 năm triều đại Lê-Mạc. 82 văn bia tiến sĩ tại Văn Miếu Quốc Tử Giám ngự tại Thủ đô ngàn năm văn hiến đã được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu thế giới khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Đó chính là niệm tự hào, tự tôn của một dân tộc sùng bái việc học, coi trọng con chữ.

Bia mộ anh hùng liệt sĩ

Một trong những điều thiêng liêng trong ý nghĩa của bia đá là ghi công danh các thế hệ cha anh đi trước đã hy sinh xương máu của mình để đổi lấy độc lập cho nước nhà. Hiện nay, bia mộ các anh hùng liệt sĩ được đặt tại nghĩa trang của huyện xã, nhiều nghĩa trang lớn nổi tiếng còn trở thành nơi học liệu, tham quan như Nghĩa Trang Thiên Đức Phú Thọ, Nghĩa trang Bình Dương, Nghĩa Trang Trường Sơn,… Hằng năm, vào dịp 27/07, người dân cả nước thường tập trung về đây để để tưởng nhớ, thắp hương, dâng hoa, tỏ lòng biết ơn trước công lao của các chiến sĩ anh dũng.

Bia đá thờ cúng ông bà, tổ tiên

Ý nghĩa của bia đá luôn được khắc ghi trong trái tim mỗi người con đất Việt khi mộ bia gia đình sẽ là nơi lưu lại thông tin của người đã khuất trong gia phả, được dựng tại các khu chôn cất riêng của xã, huyện, quận để con cháu đời sau còn nhớ về gốc gác, tổ tiên của gia đình mình. Chính vì thế, khi chọn mua đồ thờ đá thờ cúng tổ tiên thì các gia chủ Việt cũng rất quan tâm đến chất liệu cũng như những giá trị tâm linh khi khắc bia.

Kết luận

Qua bao biến chuyển của thời gian, nhiều thay đổi trong kiểu dáng, phong cách chạm khắc, hình thù điêu khắc trên bia cũng khác nhau theo từng niên đại, song ý nghĩa của bia đá tự ngàn năm nay vẫn không hề thay đổi, vẫn là một áng văn chương, một loại thư tịch thiêng liêng đời đời nhớ tới.

Tại ninhvan.com, khách hàng sẽ được tư vấn tận tình về từng sản phẩm, từ khâu thiết kế chi tiết đến mẫu mã, hoa văn, cho tới tư vấn kích thước số đo hợp phong thủy. Chúng tôi sẵn sàng đổi trả, thay thế những chi tiết hoặc sản phẩm mà khách hàng chưa ưng ý. Để xem thêm nhiều mẫu bia đá đẹp các gia chủ có thể xem tại đường dẫn link này hoặc liên hệ trực tiếp đến hotline 0904.992.151 để được tư vấn hoàn toàn miễn phí.